Część III Sprawa sądowa Rozdział IV Hierarchia źródeł prawa

Najważniejszym źródłem prawa w Rzeczpospolitej Polskiej jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. zwana ustawą zasadniczą. Żadne inne źródło prawa nie powinno (shall + czasownik) być z nią sprzeczne. Życie pokazuje, że zasadniczo nie przestrzegamy Konstytucji, bo i po co. Tak nam zostało z czasów komuny.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej jest, moim zdaniem, aktem prawa zbyt obszernym, ale skoro jest, to należy jej przestrzegać w takiej postaci w jakiej jest.

Już we wstępie (czyli preambule) zawarta jest negatywna ocena łamania prawa i wolności obywatelskich w PRL, czyli w przeszłości, oraz gwarancja ochrony praw człowieka i obywatela w III Rzeczpospolitej.

Jakie to piękne.

W szczególności art. 2 mówi o tym, że

„Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.”

Art. 21 mówi:

„1. Rzeczpospolita Polska chroni własność (…)”

Art. 30-86 traktuje o wolności, prawach i obowiązkach człowieka i obywatela, z tego art. 64 stanowi:

„3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.”

Art. 87-94 poświęcone są źródłom prawa. Z tych artykułów oraz z teorii prawa wynika, że hierarchia prawa krajowego jest następująca: ustawa zasadnicza, ustawy, rozporządzenia, pozostałe akty prawne. Prawem międzynarodowym (np. rozporządzenia unijne, dyrektywy unijne, umowy międzynarodowe) w tym miejscu nie zajmujemy się, ponieważ nie jest to tematem tego blogu.

Art. 178 Konstytucji RP stanowi:

„Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom”

Ten artykuł Konstytucji przypomina nam o pożal się Boże Trybunale Konstytucyjnym, którego zadaniem jest orzekanie o tym, czy przepisy ustaw są zgodne z Konstytucją. Trybunał niejednokrotnie przekonał Polaków, że przejmuje się przepisami Konstytucji równie mocno jak sądy.

Podsumowując przegląd przepisów Konstytucji: należy tak interpretować prawo, aby hierarchia źródeł prawa została zachowana, a więc schodząc od Konstytucji w dół (ad maiori ad minus).

Tymczasem Sąd za namową strony przeciwnej i biegłej sądowej zinterpretował prawo ad minori ad maius, wychodząc od planu kont. Graficznie rzecz biorąc wyglądało to w taki sposób. 

Zarządzenia Zarządu (w tym przede wszystkim plan kont)	Najważniejsze akty prawne
Uchwały Rady Nadzorczej	Bardzo ważne
Statut	Istotny
Ustawy	O ile nie są sprzeczne ze statutem
Konstytucja	Znaczenie propagandowe
Prawa człowieka i obywatela	Balast

I tak (przykładowo): plan kont (polityka rachunkowości) definiuje SM Karwiny jako jedno osiedle co jest sprzeczne ze stanem faktycznym (mają cztery osiedla), a więc § 123 własnego statutu, z art. 4. ust. 4. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Będzie jeszcze później mowa o tym przypadku.

§ 124 ust. 1 statutu jest sprzeczny z kilkoma artykułami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz z kilkoma artykułami ustawy o rachunkowości w części, w której zalicza do kosztów eksploatacji i utrzymania odpisy na fundusz remontowy. Będzie jeszcze o tym mowa później.

Skoro Sąd pozwala unieważnić planem kont działanie przepisów ustaw, cóż dziwnego, że przyjmuje interpretacje prawa, które pozwalają poszczególnym przepisom ustaw unieważnić działanie Konstytucji, o czym będzie mowa w następnym rozdziale.

 

 

Waldemar Mierniczek